“Groen, dé basis voor een gezonde stad.”

Dat is het thema van de Nationale Groendag die op donderdag 10 oktober, de Dag van de Duurzaamheid, wordt gehouden in Eindhoven. Er is voor dit thema gekozen omdat groen in de stedelijke omgeving een belangrijke rol speelt voor gezondheid en welzijn van bewoners.

Het centrale thema sluit aan bij de Omgevingswet waar gezondheid een prominente plek in heeft gekregen. Ook de participatieve aanpak (burgers, maatschappelijke organisaties, overheden) is een belangrijke pijler van de Omgevingswet. De organisatie vliegt het centrale thema vanuit gezondheid aan om daarmee de verbreding te zoeken in de andere domeinen. Vergroenen doen we niet alleen omdat het goed is voor klimaatadaptatie en biodiversiteit. Uit de vele onderzoeken weten we dat vergroenen ook goed is voor onze welzijn en onze gezondheid.

Op deze dag wordt niet zozeer gekeken naar de wetenschappelijke onderbouwingen voor groen en gezondheid, maar wordt ingegaan op de hoe-vraag:

• Hoe richten we stad met groen zo in dat deze bijdraagt aan welzijn en gezondheid?
• Hoe kunnen we het vergroeningsproces versnellen?
• Hoe kunnen de private grondeigenaars worden betrokken bij de groene gezondheidsopgave?

Voor wie?

De Nationale Groendag wordt georganiseerd door gemeente Eindhoven, provincie Noord-Brabant, Waterschap De Dommel en Stichting Steenbreek. De bijeenkomst is bedoeld voor professionals uit het sociale en gezondheidsdomein, stedenbouwkundigen, groenprofessionals, beleidsmakers en bestuurders (indien de aanmelder niet in dit profiel past, wordt hij of zij op de wachtlijst geplaatst). Op deze dag kunnen zij kennis en ervaringen uitwisselen en netwerken.

Dagvoorzitter Sophie Stravens praat onder anderen met wethouder Rik Thijs van de gemeente Eindhoven over ambitie en uitvoering op het gebied van vergroening voor de leefbaarheid, gezondheid, klimaatadaptatie en biodiversiteit.

Sprekers

Tijdens de Nationale Groendag belichten gerenommeerde sprekers diverse onderwerpen.

• Rik Thijs, wethouder gemeente Eindhoven
• Machteld Huber, voormalig huisarts en onderzoeker en grondlegger van het gedachtegoed van Positieve Gezondheid, legt hierbij ook een relatie met privaat gebied, een groene tuin, speelplekken en werkruimte.
• Wim Voogt, partner bij OKRA. OKRA is een interdisciplinair bureau op het gebied van landschapsarchitectuur, internationaal werkend vanuit Utrecht. Samen ontwerpen en realiseren zij gezonde steden.
• Peter Glas, voormalig deltacommissaris

Bekendmaking winnaars Steenbreektrofee

Op deze dag wordt ook de jaarlijkse Steenbreektrofee uitgereikt; deze prijs is voor inspirerende groenprojecten die een bijdrage leveren aan de biodiversiteit, klimaatbestendigheid en kwaliteit van de leefomgeving. Juryvoorzitter Margot Ribberink reikt de prijzen uit in twee categorieën: maatschappelijke initiatieven en professionals.

Deelsessies

Het middagprogramma bestaat uit deelsessies waarbij vooral de interactie met de deelnemers belangrijk is. Bij binnenkomst kunt u kiezen welke deelsessies of excursie u wilt bijwonen. De onderwerpen zijn dit jaar:

• Denk vanuit de gezondheidsopgave en niet vanuit de groendoelstellingen, door Madeleen Helmer van Klimaatverbond Nederland
  De druk op de gezondheidszorg is al groot en zal de komende jaren alleen maar toenemen. Vooral in de armste wijken is de uitdaging het grootst, omdat de bewoners van deze vaak niet-groene wijken een lagere levensverwachting en veel minder gezonde levensjaren hebben vergeleken met rijkere wijken. Vanuit het groendomein alleen kunnen we dit probleem niet oplossen, stelt Madeleen Helmer van Klimaatverbond Nederland. Volgens haar moet de samenwerking worden gezocht  tussen verschillende domeinen bij gemeenten, zoals gezondheidsbevordering, ouderenzorg, welzijn en groen. En het is essentieel dat de zorg- en welzijn agenda daarbij leidend is. In deze sessie deelt Madeleen haar ervaringen en gaat ze graag op een speelse wijze in gesprek met de deelnemers, want dit onderwerp staat nog in de kinderschoenen. Het doel van deze sessie is dan ook om van elkaar te leren en inspiratie op te doen.

• Helend Landschap van de Groene GGZ, door Rob Wolters en Paul van der Velden van Nature For Health (NFH)
  Het initiatief de Groene GGZ creëert een helend zorglandschap door de vitaliteit van zowel mens als natuur te versterken. Dit doet zij door GGZ-zorgterreinen en hun omgeving te vergroenen en de natuur te integreren in zorgtaken, evenals door te zorgen voor de vitaliteit van zorgmedewerkers en aangrenzende buurten. Wederkerigheid staat daarbij centraal: elke investering in de natuur bevordert de gezondheid, en investeringen in (mentale) gezondheid kunnen samengaan met het werken aan een groenere zorgomgeving. Deze sessie belicht de successen en ervaringen van de Groene GGZ, met speciale aandacht voor de groene omgevingsvisie en het beheer van zorglandschappen, evenals de toepassing van de Groene GGZ in de praktijk. Deze sessie wordt georganiseerd door de Groene GGZ, een partnerschap gecoördineerd door NFH en IVN natuureducatie, in samenwerking met Collectief Natuurinclusief.

• Water doet leven: Gezonde bodem, gezonde bomen, gezonde stad
  Een gezonde bodem is de basis voor gezonde bomen, die op hun beurt weer zorgen voor een gezonde leefomgeving en daarmee voor gezondere en gelukkigere mensen. En water speelt een cruciale rol in het hele verhaal. Maar hoe zorg je ervoor dat de bodem in jouw stad of project water op de juiste manier vasthoudt en benut? Deze sessie is een soort ‘mixed martial arts’ waarin we niet alleen de biologie van de bodem en bomen onder de loep nemen, maar ook verkennen hoe je met data kunt sturen op een gezonde, biodiverse en klimaatrobuste leefomgeving. Joost Verhagen, aka de Boominee, deelt zijn unieke inzichten en ervaring op het gebied van bomen, ecologie en big green data. Hij laat je zien hoeveel ruimte bomen nodig hebben en waarom, hoe je de groeiplaats van een boom kunt benutten om water beter vast te houden, maar ook hoeveel water bomen verdampen en hoe je deze groene airco’s slim kunt inzetten om jouw buurt te verkoelen. Kortom, als je wilt weten hoe je bomen en bodem optimaal kunt laten samenwerken om jouw leefomgeving een gezonde boost te geven, dan zit je bij deze workshop goed.

• Vergroenen en energietransitie, door Martijn Kramer van Platform 31
  Door de energietransitie moeten veel woningen in ons land op een andere manier worden verwarmd dan op aardgas. Dit betekent dat in woningen en de openbare ruimte in de komende tijd ingrepen moeten plaatsvinden. Een uitgelezen kans om je woning en de omgeving groener te maken en om klimaatadaptieve maatregelen die zorgen voor een betere en groenere woonomgeving daarin mee te nemen. In deze deelsessie gaan we in op die kansen en mogelijkheden die de energietransitie voor het vergroenen van wijken.
• Achter de voordeur, de kracht van verbinding door Juliette de Wette, social designer
  In de wijk Bloemenbuurt Noord in Eindhoven zijn bewoners samen aan de slag gegaan met vergroening. Het was een uitvloeisel van het project ‘Achter de voordeur’ van Juliette de Wette en woningcoöperatie Thuis. Hierbij zijn dertig wijkbewoners geportretteerd. Zij vertelden ook wat hun wensen voor de wijk zijn en wat hun rol daarin kan zijn. Dat resulteerde in diverse groepen die daadwerkelijk aan de slag gingen, onder meer met vergroening. Het bewijst dat samen voor groen gaan niet alleen de mensen verbindt, maar bijdraagt aan een prettiger, duurzamer leefklimaat.
• Minder gezondheidsklachten bij mensen met een groene tuin door Sjerp de Vries, onderzoeksleider, Wageningen University & Research
  Het vergroenen van bestaande tuinen is niet alleen belangrijk om ons aan te passen aan klimaatverandering en stedelijke biodiversiteit, maar lijkt ook van aanzienlijk belang voor de gezondheid en het welzijn van de bewoners. Dat is een van de conclusies uit een onderzoek dat Wageningen University & Research (WUR) en het Nivel hebben gehouden naar de relatie tussen het hebben van een tuin en gezondheid.

Excursies

• Rondleiding langs de verschillende inspirerende plekken in de binnenstad (Vestdijk, Smalle Haven, Stadhuisplein, Clausplein, Wilhelmaplein), door gemeente Eindhoven
• U wordt meegenomen op ‘Watersafari’ door medewerkers van Waterschap De Dommel